ﺳﻪشنبه, 13 آذر,1403

همه مطالب

مقالات

نمایش عریان غریزه‌های آدمی در «چپ‌دست‎‌ها»
 

نمایش عریان غریزه‌های آدمی در «چپ‌دست‎‌ها»

سید محمدحسین آل مجتبا - شاعر و نویسنده یادداشتی بر رمان «چپ‌دست‌ها» اثر یونس عزیزی
یکشنبه، 17 بهمن 1400 | Article Rating

 

 

«آصف» یک اول شخصیت کلیشه­ای است. مثل خیلی از آن­ها که رول اول بازی می­کنند. پدری معتاد دارد، مادری دلسوز؛ و خواهری بیمار دارد که دوستش دارد و آخر داستان می­میرد. همه این کلیشه اما با تکنیک هل دادن کوچک واقعیت، به پشت دیوار بلند زندان غلطیده، آن­هم نه به عنوان زندانی، بلکه به عنوان یک سرباز. و این یک سایه­زنی مناسب برای شخصیت است.

«چپ­دست­ها»ی یونس عزیزی قصه­اش را از دل زندان روایت می­کند. جایی که کلی آدم حتی شده یک ساعت هم  از آن خاطرات گوناگون و گاهی متناقض دارند. حتی وقتی فیلم دوربین­های امنیتی منتشر می­شوند روایت واقعیت پیچیده­تر هم می­شوند. طبعا این مسئله کار نویسنده را برای اثرگذاری سخت­تر می­کند. اما چیزی که خواندن داستانی در فضای خفه و رنگ پریده زندان را برای خواننده «چپ­دست­ها» ممکن می­کند قلم روان و یکدست یونس عزیزی است که با ریتم منظم مخاطب را با خود می­کشد. «هیچ نامه عمل سفیدی این­جا پیدا نمی­شود. نامه­ها در طیفی از رنگ­های سیاه دسته‌بندی شده­اند؛ یکی کم­رنگ­تر و دیگری پررنگ­تر و غلیظ­تر.»

آنچه نویسنده را به دام انداخته سانسور یا بدتر از آن ترس از سانسور است که در مورد «چپ­دست­ها» به نظر می­رسد دومی پررنگ­تر باشد. ترس از بازبینی­کنندگانی که تابع هیچ چارچوب و قوانین مشخصی برای سانسور نیستند و احتمالا قرآن را نمی­خوانند. که اگر می­خواندند قرآن هم به خاطر داستان یوسف و زلیخا و داستان قوم لوط و رفاقت یوسف با ساقی فرعون مصر و احتمالا لباس نامناسب آدم و حوا در جهنم دچار ممیزی می­شد. نویسنده برای فرار از دست سانسور دچار سقوط مرگباری به چاه عمیق خودسانسوری شده است و این باعث شده که شخصیت مهم مهسا را غیر از چند نشانه­گذاری کوچک مثل رب­دوشامبر بنفش اصلا نبینیم. شخصیت­های فرعی دیگر نیز مثل خیلی زندانی­هایی که انواع و اقسام خلافکاری­شان می‌توانست بیاید وسط ماجرا، یا رسول که قربانی قدیمی مهساست.

نکته بعدی نمایش عریان غریزه­های آدمیزاد مثل خشونت است که در نگاه اول مخاطب را خصوصا از جنس نسوان پس می­زند. چون به صفاتی درون شخصیت انسان اشاره می­کند که همیشه از آن گریزان است. اما شاید به همان میزان جذاب نیز به نظر برسد چون به هر حال جزء غریزه و ماهیت آدمیزاد است. بنابراین گذاشتن ماجرای خودزنی و خون­های دلمه بسته روی سنگ و کاشی مثل یک تیغ دولبه عمل می­کند که مخاطب دل­نازک را به شدت دلزده می­کند و مخاطب خشونت­طلب­تر را به سمت خود می­کشد.

ادبیات مثل سینما نیست که طراحی صحنه جدا داشته باشد. اما نمی­شود از کنار تاثیر طراحی جلد و صفحه کتاب هم گذشت. اگرچه طرح جلد کتاب چنگی به دل نمی­زند اما باید اعتراف کرد خط و خطوطی که برای نشان­دادن هر فصل گذاشته شده یا اثر انگشت­هایی که اول کتاب آمده خاص و جذاب است.

با این همه به نظر می­رسد با توجه به کم سابقه بودن ژانرنویسی در ایران و رمان­اولی بودن «چپ­دست­»ها می­توان به نوشته اول یونس عزیزی نمره عالی داد و به او دست­مریزاد گفت و منتظر کارهای به مراتب جذاب­تر و قوی­تری از این نویسنده بود.

 

 

تصاویر
  • نمایش عریان غریزه‌های آدمی در «چپ‌دست‎‌ها»
ثبت امتیاز
اشتراک گذاری
نظر جدید

جستجو

آرشیو زمانی

آبان 1403 (1) مرداد 1403 (1) اردیبهشت 1403 (1) اسفند 1402 (1) بهمن 1402 (1) دی 1402 (2) آذر 1402 (4) مهر 1402 (2) شهریور 1402 (1) مرداد 1402 (4) تیر 1402 (2) اردیبهشت 1402 (4) فروردین 1402 (6) اسفند 1401 (9) بهمن 1401 (4) دی 1401 (7) آذر 1401 (7) آبان 1401 (9) مهر 1401 (2) اسفند 1400 (2) بهمن 1400 (1) دی 1400 (2) آذر 1400 (3) شهریور 1400 (1) مرداد 1400 (3) تیر 1400 (1) خرداد 1400 (1) اردیبهشت 1400 (3) فروردین 1400 (3) اسفند 1399 (1) مهر 1399 (3) مرداد 1399 (1) تیر 1399 (6) خرداد 1399 (1) بهمن 1398 (3) دی 1398 (6) آذر 1398 (7) آبان 1398 (13) مهر 1398 (7) شهریور 1398 (8) مرداد 1398 (8) تیر 1398 (11) خرداد 1398 (7) اردیبهشت 1398 (15) فروردین 1398 (3) اسفند 1397 (20) بهمن 1397 (5) دی 1397 (5) آذر 1397 (8) آبان 1397 (2) مهر 1397 (7) شهریور 1397 (12) مرداد 1397 (6) تیر 1397 (6) خرداد 1397 (6) اردیبهشت 1397 (5) فروردین 1397 (1) بهمن 1396 (3) آبان 1396 (3) مهر 1396 (1) شهریور 1396 (1) تیر 1396 (5) خرداد 1396 (2) اردیبهشت 1396 (3) بهمن 1395 (2) دی 1395 (2) آذر 1395 (3) آبان 1395 (4) مهر 1395 (2) شهریور 1395 (1) مرداد 1395 (1) خرداد 1395 (3) فروردین 1395 (1) اسفند 1394 (2) بهمن 1394 (2) دی 1394 (3) آذر 1394 (4) آبان 1394 (9) شهریور 1394 (1) خرداد 1394 (2)