نشست نقد و بررسی رمان کورمار از تولیدات مدرسه رمان موسسه شهرستان ادب با حضور نویسنده، سیدعلیرضا میرمالک، ابراهیم اکبری دیزگاه، منتقد و محمدقائم خانی، مجری کارشناس در کتابفروشی بهنشر تهران برگزار شد.
رویش نویسندگان درجه یک برای ادبیات کشور
در این نشست، ابتدا نویسنده رمان «کورمار» گفت: آنچه در این داستان میخوانید، یک تجربه زیسته تا 35 سالگی من بود که همیشه سودای نوشتن آن را داشتم. با این که تحصیلات من در زمینه داروسازی بوده اما همیشه خودم را به ادبیات نزدیک میدیدم.
میرمالک افزود: خلاصهای از طرح رمانم را به مدرسه رمان دادم و در کنار استادی که همیشه آرزو داشتم در کنارشان بیاموزم، نوشتن آن را آغاز کردم. قبلا محمدحسن شهسواری را دیده بودم و خوشحال بودم که به واسطه این رمان، شاگرد وی شدهام. باید از مدرسه رمان و موسسه شهرستان ادب هم تشکر کنم که کار بزرگی برای ادبیات میکنند. مطمئنم در بین دوستانی که در مدرسه رمان فعالیت میکنند، شاهد رویش نویسندگان درجه یکی برای ادبیات کشورمان خواهیم بود. متاسفانه درخت رمان فارسی دارد خشک میشود و مدرسه رمان سهم به سزایی در جان گرفتن دوباره آن دارد.
این نویسنده جوان ادامه داد: رمان «کورمار» درباره سقط جنین است. من از فرصتهای کوچک برای نوشتن استفاده میکنم چون باید روح و روان نویسنده در خدمت نوشتن باشد و این کار، انرژی بسیاری میبرد. با این حال، حسی که بعد از نوشتن در من به وجود میآید، در هیچ کار دیگری تجربه نکردهام. گمان میکنم بقیه نویسندگان هم چنین حسی دارند. به نظر من، نوشتن مثل یک کار کارمندی است که باید سر ساعت پشت میز بنشینیم و بنویسیم تا آرام آرام زمان و مکان نوشتنمان مشخص شود. من، بعد از نوشتن، منظم و به اطرافم حساستر شدهام.
میرمالک تصریح کرد: شخصیتهای «کورمار»، ما به ازای بیرونی دارند؛ اما بیشتر ساخته ذهن من هستند. این رمان، ضد کسانی است که خودشان را روشنفکر میدانند؛ اما روشنفکر نیستند.
یک نویسنده بااستعداد و آیندهدار
ابراهیم اکبری دیزگاه هم در این نشست نقد، گفت: من این رمان را در بین منشورات شهرستان ادب، اثر بدیعی دیدم. کتابهای شهرستان ادب معمولا رهیافت انقلابی و دینی دارند و این کتاب، از این منظر، بدیع است. احساسم این بود که با یک نویسنده با استعداد و آیندهدار مواجهام که سراغ مسائلی میرود که مسئله اکنون و این جای انسان ایرانی است.
این نویسنده افزود: مخاطب با این فرض سراغ این موضوع میرود که با فضایی تلخ روبهرو شود؛ اما با پایان روشنی مواجه خواهد شد و احساس میکند که خیر بر شر غلبه دارد. ماجرای سقط جنین ماجرایی است که انسان امروز با آن مواجه است و متاسفانه این کار را به صورت روشمند انجام میدهد.
اکبری دیزگاه، سقط جنین را نوعی فرزندکشی دانست و با اشاره به قرآن کریم گفت: فرعون دستور داد هر پسری به دنیا آمد را بکشند چون از جماعت بنیاسرائیل باک داشت و علیرغم انرژیای که گذاشت، پروژهاش شکست خورد. مورد دیگر در قرآن، اشاره به دخترکشی در بین عرب جاهلیت دارد. در دوره مدرن، پروژه جاهلیت و فرعون در جایی به هم وصل شدهاند و به صورت سقط جنین درآمده است. من وقتی این رمان را با این موضوع خواندم، به شهرستان ادب و نویسندهاش درود فرستادم.
نویسنده رمان «برکت» گفت: مسئله خلقت یکی از کاملترین کارهای خداست و خداوند خودش را به این وسیله به همه شناسانده است. خداوند به انسانها هم میگوید شما هم با خلق نوع خودتان شبیه من میشوید و سقط جنین اراده انسان بر ضد اراده خداست. این کار، یک جنایت و بسیار مذموم است و کسی که از امر خلاقیت باز میماند، حیات خودش را از دست میدهد. زوج از حیث حلق کردن شبیه خدا میشوند و انتظار میرود که در این مسیر بمانند.
اکبری دیزگاه خاطر نشان کرد: فمینیستها زایایی را یک امر عرضی میدانند و میخواهند مثل مردان بشوند در حالی که زمانی میتوانند بگویند ما زن هستیم که به زایایی خودشان توجه کنند.
وی ادامه داد: بر اساس تقسیمبندی اورهان پاموک، رماننویسان دو دستهاند؛ یا سادهنگر یا اندیشگر. نویسنده اندیشگر به مشهورات و معروفات نور میافکند و چه بسا آنها را زیر سئوال میبرد. اینجاست که مخاطب عام مقاومت میکند و نمیتواند چنین آثاری را بخواند، چون آنها را تایید نمیکند و به آنها میگوید: فکر کن!
نویسنده رمان شاهکشی ادامه داد: رمان کورمار برای همه نیست و فقط برای کسانی است که میتوانند به موضوعاتی که مردم به عناون یک امر معمول پذیرفتهاند، بیندیشند. رمان کورمار یک انسان اغوا شده را معرفی میکند که موهبتها را نادیده میگیرد و خودش در جهنم زندگی میکند. من پیشبینی میکنم که کار بعدی این نویسنده، بهتر هم خواهد شد.
مسئله سقط جنین ارتباطی به موضعیت مالی خانوادهها ندارد
محمدقائم خانی نیز در این نشست با اشاره به شگفتیاش از این رمان در بار اولی که آن را خوانده، گفت: انتظار چنین کاری را نداشتم. نویسنده در ابتدا، اجزاء را محکم چیده که مخاطب را میگیرد و صحنه آخر مثل یک گشایش است. این رمان نشان میدهد که مسئله سقط جنین بسیار فراگیر است و ارتباطی به موضعیت مالی خانوادهها ندارد.
نویسنده صور سکوت افزود: داستان کورمار حاوی عناصر پست مدرن است. عناصر این داستان به طرز عجیبی کنار هم نشستهاند و ما با یک رمان پخته طرف هستیم.
خانی با اشاره به فعالیتهای مداوم نویسنده این کتاب در بخش بهداشت و درمان، از همه خواست که مراقبتهای بهداشتی را بیشتر مد نظر داشته باشند تا درگیر پیک دیگری از بیماری نشویم و سید علیرضا میرمالک بتواند وقت بیشتری برای نوشتن داشته باشد.
وی در پایان، به همه مخاطبان، خصوصا مادران توصیه کرد رمان «کورمار» را تهیه کرده و مطالعه کنند.